Đặc sản pẻng khua của người Tày, Nùng ở Đồng Phú

Nguyên liệu chính làm nên pẻng khua là gạo nếp cái hoa vàng. được ngâm qua đêm đồ xôi. Khi xôi chín cho ra cối giã dẻo mướt, sau đó thêm khoai môn đã luộc chín, thái nhỏ cùng chén rượu trắng vào giã cùng tới nhuyễn đều. Bánh giã xong cho ra noong hoặc mâm cơm dát mỏng, cắt thành miếng nhỏ đem phơi âm (treo lên phơi khô trong nhà) giúp bánh khô dần, không bị nứt và cất trữ được lâu. Anh Uẩn Văn Vinh (dân tộc Nùng), ấp suối Binh chia sẻ: “Rời Cao Bằng vào Bình Phước hơn 20 năm, tết nào các gia đình nơi đây đều cùng nhau làm pẻng khua. Khi làm bánh, đông người cùng giã nếp tạo không khí sum họp vui lắm!”.

 Để giã được nếp và khoai môn nhuyễn đều, bà con sử dụng cối gỗ có miệng rộng 50cm, dài khoảng 80cm. Theo người Nùng xã Đồng Tiến, mỗi buổi giã được 2 lần bánh, khoảng 6-7kg xôi. Do cần khoảng 6 người giã cùng nên các hộ trong thôn đổi công cho nhau. Giã hết lượng bánh ở gia đình này lại tụ về gia dình khác giã đến lúc nhà nào cũng có pẻng khua ăn tết mới dừng.

Vì bánh đã được phơi khô nên trước khi sử dụng đem chiến trong nồi dầu không quá nóng, đun lửa liu riu. Bánh nở nhanh đến mức người Tày, Nùng ví “vừa một nụ cười”, người chiên phải cầm đôi đũa bếp (dài hơn đũa ăn) đảo liên tục cho bánh chín đều các mặt. Khi bánh chín nhắc xuống bếp trộn đều với đường đỏ. Một dĩa bánh cười ngon, đảm bảo có mùi ngọt bùi của bột gạo, màu vàng ươm và óng đường. Khi ăn, tiếng giòn rộm lan nhanh trong miệng làm ai thưởng thức cũng cảm thấy vui nhộn, hạnh phúc.

Cô Nông Thị Hạnh, ấp suối Đôi, xã Đồng Tiến khẳng định: “Pẻng khua ngon, ăn không ngấy. Để nguội không bị mềm dai, để cả tuần độ giòn không thay đổi, vị vẫn ngọt thơm, an toàn vệ sinh thực phẩm”. “Nay, chúng tôi sinh sống tại Bình Phước đã hàng chục năm, trong mỗi gia đình xuất hiện thêm thế hệ thứ ba nhưng vẫn gìn giữ phong tục, tập quán dân tộc. Và mỗi khi giã xôi nếp làm pẻng khua trong những ngày cận tết, được cùng nhau giữ gìn nét đẹp văn hóa dân tộc là một niềm vui, niềm tự hào trong mỗi chúng tôi”, cô Lục Thị Đàm, ở ấp Suối Đôi, chia sẻ thêm.